نحوه ایجاد نام مستعار (میانبر) برای دستورات رایج در لینوکس

کاربران لینوکس معمولاً مجبورند یک دستور را بارها و بارها اجرا کنند.
تکرار مداوم تایپ یا کپی کردن یک دستور، هم وقت‌گیر است و هم باعث می‌شود تمرکز شما از کار اصلی منحرف شود.

برای حل این مشکل می‌توانید از نام‌های مستعار (alias) استفاده کنید.
نام مستعار در واقع یک میانبر شخصی‌سازی‌شده است که به جای تایپ کردن کامل یک دستور
(یا حتی چند دستور پشت سر هم)، تنها با یک کلمه یا عبارت کوتاه آن را اجرا می‌کنید.

ایجاد نام‌های مستعار موقت در لینوکس

برای ساخت یک نام مستعار موقت، کافی است از دستور زیر استفاده کنید:

alias shortName="your custom command here"

• به جای shortName نامی دلخواه و کوتاه انتخاب کنید (مثلاً ll یا gs).
• داخل گیومه (” “) دستوری که می‌خواهید اجرا شود را قرار دهید.

مثال:

alias ll="ls -lah"

از این به بعد کافی است بنویسید:

ll

و همان دستور کامل اجرا می‌شود.

ایجاد نام‌های مستعار دائمی در لینوکس

برای اینکه نام‌های مستعار همیشه باقی بمانند، باید آن‌ها را در فایل پیکربندی پوسته ذخیره کنید:

• Bash → فایل ~/.bashrc
• Zsh → فایل ~/.zshrc
• Fish → فایل ~/.config/fish/config.fish

مراحل ایجاد نام مستعار دائمی (مثال با Bash):

1. باز کردن فایل:

vim ~/.bashrc

2. افزودن نام‌های مستعار:

# نام‌های مستعار سفارشی من
alias home="ssh -i ~/.ssh/mykey.pem tecmint@192.168.0.100"
alias ll="ls -alF"

3. بارگذاری فایل (بدون بستن ترمینال):

source ~/.bashrc

مدیریت نام‌های مستعار

• نمایش تمام نام‌های مستعار:

alias

• حذف یک نام مستعار خاص:

unalias shortName

• حذف همه نام‌های مستعار:

unalias -a

اختیاری: استفاده از ‎.bash_aliases‎ در اوبونتو

در اوبونتو و توزیع‌های مبتنی بر دبیان، بهتر است نام‌های مستعار را در فایل
~/.bash_aliases ذخیره کنید تا فایل .bashrc تمیز بماند.

vim ~/.bash_aliases

alias gs="git status"
alias c="clear"

source ~/.bash_aliases

۲۰ نام مستعار پرکاربرد

# ---- دستورات سیستمی ----
alias c="clear"
alias h="history"
alias ..="cd .."
alias ...="cd ../.."
alias ....="cd ../../.."
alias ls="ls --color=auto"
alias ll="ls -alF"
alias la="ls -A"
alias l="ls -CF"

# ---- مدیریت بسته‌ها ----
alias update="sudo apt update && sudo apt upgrade -y"
alias install="sudo apt install"
alias remove="sudo apt remove"

# ---- گیت ----
alias gs="git status"
alias gp="git pull"
alias gcm="git commit -m"
alias ga="git add ."
alias gb="git branch"
alias gco="git checkout"

# ---- ابزارهای متفرقه ----
alias serve="python3 -m http.server"
alias myip="curl ifconfig.me"

📌 نحوه استفاده

1. این بخش را داخل فایل ~/.bash_aliases کپی کنید.
2. فایل را ذخیره کنید.
3. برای فعال شدن فوری:

source ~/.bash_aliases