کتاب 7- تکنولوژی های متن باز

فصل 1: منبع باز

• منبع باز
• چگونه به اینجا رسیدیم
• مزایای فناوری‌های منبع باز
• چالش‌های فناوری‌های منبع باز
• وضعیت فعلی فناوری‌های منبع باز
• بنیاد نرم‌افزار آزاد (Free Software Foundation)
• دستاوردهای مهم آزمایشگاه بل
• اهداف و مأموریت‌های بنیاد نرم‌افزار آزاد
• چهار آزادی نرم‌افزار آزاد
• پروژه‌های تحت حمایت FSF
• فعالیت‌های FSF
• تأثیر FSF بر دنیای فناوری
• اهداف و فعالیت‌های بنیاد نرم‌افزار آزاد
• پروژه گنو و نقش آن در جنبش نرم‌افزار آزاد
• تفاوت بین نرم‌افزار آزاد و متن‌باز
• تعریف نرم‌افزار آزاد (Free Software)
• تعریف متن‌باز (Open Source)
• تفاوت‌های فلسفی
• تفاوت‌های عملی
• مثال‌هایی از نرم‌افزار آزاد و متن‌باز
• نقش ریچارد استالمن در جنبش نرم‌افزار آزاد
• فلسفه نرم‌افزار آزاد از دیدگاه ریچارد استالمن
• تأثیر ریچارد استالمن بر جامعه فناوری
• چالش‌ها و انتقادات
• عصر لینوکس (Linux)
• تأثیر 80386 بر صنعت سخت‌افزار و نرم‌افزار
• ظهور لینوکس و نقش آن در عصر جدید
• تأثیر لینوکس بر صنعت فناوری
• لینوکس و جنبش نرم‌افزار آزاد
• چالش‌ها و آینده لینوکس
• تولد لینوکس (Linux) در سال ۱۹۹۱
• نقش مینیکس (Minix) در توسعه لینوکس
• یوزنت و نقش آن در گسترش لینوکس
• تأثیر لینوکس بر دنیای فناوری
• چالش‌ها و آینده لینوکس
• رویکرد کلیسای جامع
• رویکرد بازار
• مقایسه لینوکس و گنو
• تأثیر رویکرد بازار
• ابتکار منبع باز (Open Source)
• انتخاب اصطلاح متن باز (Open Source)
• تأسیس ابتکار منبع باز (OSI – Open Source Initiative)
• اهداف OSI
• تأثیر OSI بر جامعه نرم‌افزار
• نقش OSI در توسعه نرم‌افزارهای منبع باز
• پروژه دبیان (Debian) و ارتباط آن با OSI
• مقایسه منبع باز و OSI
• نقش OSI در توسعه نرم‌افزارهای منبع باز
• تعریف منبع باز (Open Source)
• توضیحات دقیق معیارها
• اهمیت نرم‌افزار منبع باز
• مقایسه‌ی FSF (Free Software Foundation) و OSI (Open Source Initiative)
• منبع باز و منبع بسته
• انواع دیگر نرم‌افزار
• ابهام کلمه Free در زبان انگلیسی
• اصطلاحات رایج دیگر
• تفاوت‌های کلیدی متن باز
• فرآیند توسعه جامعه نرم‌افزار منبع باز
• فورک (Fork)
• جامعه توسعه‌دهندگان
• مشارکت در پروژه‌های متن‌باز
• چالش‌های توسعه نرم‌افزار متن‌باز
• توسعه منبع باز جامعه‌محور است
• مشارکت‌کنندگان و ایجاد شاخه‌های کد
• ابزارهای ارتباطی در جامعه منبع باز
• مزایای اصلی پروژه‌های منبع باز
• تقویت جوامع و اشتراک‌گذاری چالش‌ها
• کد رفتاری و نقش آن در جامعه

فصل 2: منبع باز و استانداردهای باز

• منبع باز و استانداردهای باز
• استانداردها چیستند و چرا به آنها نیاز داریم؟
• مفهوم منبع باز و استانداردهای باز
• نیازهای خاص صنایع و استانداردهای مرتبط
• نمونه‌های متن‌باز برای استانداردها
• استانداردهای باز
• مفهوم استانداردهای باز و بسته
• مثال عملی: ارسال سند بین دستگاه‌های مختلف
• استانداردهای باز در عمل
• مزایای استانداردهای باز
• مقایسه فرمت‌های Adobe Acrobat PDF و Microsoft Word
• فرمت PDF: استاندارد باز و جهانی
• فرمت DOCX: استاندارد باز مبتنی بر XML
• مقایسه PDF و DOCX
• استانداردهای ساختمان
• سازمان‌های توسعه استاندارد (SDOs)
• ساختار سازمان‌های توسعه استاندارد (SDOs)
• اهمیت همکاری در توسعه استانداردها
• چالش‌های توسعه استانداردها
• فرآیند توسعه استانداردها
• نقش سازمان‌های تدوین استاندارد (SDO)
• اصول کلیدی یک استاندارد باز
• چالش‌های توسعه‌ی استانداردهای باز
• متن باز با استانداردهای باز
• مثال اول: استانداردهای پخش تلویزیونی
• مثال دوم: مرورگرهای اینترنتی و سیستم‌عامل‌ها
• فایرفاکس
• استانداردهای باز و نوآوری
• چالش‌های استانداردهای باز
• نقش جامعه منبع باز در استانداردسازی
• SDO های اصلی از صنایع مختلف
• اتحادیه بین‌المللی مخابرات
• بخش ارتباطات رادیویی ITU
• بخش استانداردسازی مخابرات ITU
• بخش توسعه ITU
• ETSI (European Telecommunications Standards Institute)
• موسسه استاندارد ارتباطات اروپا
• CableLabs (کِیبل‌لبز)
• IETF (Internet Engineering Task Force – کارگروه مهندسی اینترنت)
• OpenDaylight (نور روز باز)
• penStack (پشته باز)
• 5GAA
• فناوری V2X
• پیاده‌سازی متن باز
• استانداردها در صنعت مالی
• بنیاد FINOS

فصل 3: مجوز نرم افزار

• مجوز نرم افزار
• OSI
• مجوزهای کپی‌لفت (Copyleft)
• انتخاب مجوز مناسب
• مجوز آپاچی
• پروژه های برجسته ای که از این مجوز استفاده می کنند
• Kubernetes
• Android Open Source Project (AOSP)
• مجوز توزیع نرم افزار برکلی (مجوز BSD)
• Nginx
• مجوز عمومی عمومی گنو
• مجوز GNU General Public License (GPL)
• Linux kernel (هسته لینوکس)
• MySQL و MariaDB
• Drupal
• نرم‌افزار Git
• پلتفرم edX
• مجوز MIT
• Godot Engine
• Keras
• Lua
• PuTTY
• PowerShell
• مجوز عمومی موزیلا
• Bugzilla
• LibreOffice
• RabbitMQ
• مجوز عمومی Eclipse
• dual licensing
• strong copyleft
• مجوز EPL
• Eclipse Che
• JUnit
• Jetty
• تکثیر مجوز
• license proliferation
• درک تکثیر مجوزها
• بررسی انطباق مجوزها
• دسته‌بندی مجوزها
• سود بردن از منبع باز
• اندروید
• Multi-licensing
• ساخت یک اکوسیستم
• پروژه‌های open source
• PostgreSQL
• coding
• Kubernetes
• استراتژی های کسب و کار
• شهرت برند
• شرکا
• market strategy
• خدمات محصول

فصل 4: ایمن سازی سیستم های باز

• ایمن سازی سیستم های باز
• طراحی و معماری
• مرحله طراحی و معماری
• مرحله پیاده‌سازی
• مرحله تأیید
• انتشار
• فلسفه توسعه منبع باز
• فرآیندها و ابزارها در چرخه عمر توسعه نرم‌افزار (SDLC – Software Development Life Cycle)
• مخازن کد منبع و اسکن امنیتی
• دسته‌بندی ابزارهای DevSecOps
• CVSS
• سیاست ها و انطباق
• Compliance (انطباق)
• SOC 2 (سیستم و کنترل‌های سازمانی)
• نظارت و استانداردهای امنیتی
• OWASP
• Injection (تزریق)
• Insecure Design (طراحی ناامن)
• Security Misconfiguration (پیکربندی اشتباه امنیتی)
• Vulnerable and Outdated Components (اجزای آسیب‌پذیر و قدیمی)
• Identification and Authentication Failures (خرابی در شناسایی و احراز هویت)
• Software and Data Integrity Failures (نقص نرم‌افزار و یکپارچگی داده‌ها)
• Security Logging and Monitoring Failures (خرابی‌های ثبت و نظارت امنیتی)
• Server-Side Request Forgery یا به اختصار SSRF (جعل درخواست سمت سرور)
• بنیاد امنیت منبع‌باز (OpenSSF)
• Identifying Security Threats (شناسایی تهدیدات امنیتی)
• Digital Identity Verification (تأیید هویت دیجیتال)
• تغییرات سریع به سمت فناوری‌های دیجیتال و امنیت منبع‌باز

فصل 5: اجزای زیرساخت فیزیکی

• اجزای زیرساخت فیزیکی
• اجزای زیرساخت فیزیکی
• سیستم‌های تأمین
• اجزای زیرساخت مجازی
• پشته مجازی‌سازی
• مجازی‌سازی کامل
• پاراویرچوال‌سازی
• مجازی‌سازی در سطح سیستم‌عامل (کانتینرسازی)
• QEMU
• KVM
• virtIO
• libvirt
• کانتینر
• شبکه‌های نرم‌افزاری تعریف‌شده
• شبکه‌های تعریف‌شده توسط نرم‌افزار
• شبکه مجازی باز (OVN) و اجزای آن
• اجزای اصلی OVN
• معماری و کارکرد OVN
• Ceph پلتفرم ذخیره‌سازی منبع باز
• اجزای کلیدی خوشه Ceph
• چرا Ceph اهمیت دارد؟
• OpenStack (اوپن‌استک)
• مدیریت و ارکستراسیون

فصل 6: متن باز

• متن باز
• نرم افزار برای فناوری های نوظهور
• پیاده سازی هوش مصنوعی
• فاز 1: آماده‌سازی داده‌ها
• فاز 2: دگرگونی داده‌ها
• فاز 3: آموزش
• فاز 4: شبیه‌سازی، اعتبارسنجی، و اجرا
• فاز 5: گسترش
• چارچوب و ابزار موتور هوش مصنوعی
• زبان‌های برنامه‌نویسی سطح پایین و سطح بالا
• سخت افزار برای بارهای کاری AI/ML/IoT
• کاربرد هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و اینترنت اشیا در کسب‌وکارها

فصل 7: فناوری منبع باز در صنعت

• فناوری منبع باز در صنعت
• نقش نرم‌افزار منبع‌باز در صنایع مختلف
• هوافضا و نرم‌افزار منبع‌باز
• تحول کشاورزی با فناوری و نرم‌افزار منبع‌باز
• ابتکارات منبع‌باز در کشاورزی هوشمند
• نقش فناوری منبع‌باز در صنعت خودروسازی
• ساختار و گروه‌های تخصصی AGL
• تأثیر AGL بر صنعت خودروسازی
• چالش‌ها و آینده AGL
• تحول صنعت بازی با فناوری منبع‌باز
• گودو: یک موتور بازی منبع‌باز برجسته
• بنیاد لینوکس و Open 3D Engine
• مزایا و چالش‌های موتورهای منبع‌باز در بازی‌سازی
• فناوری منبع‌باز در صنعت ساخت و تولید
• گروه‌های کاری OMP و پروژه‌های مرتبط
• پروژه‌های منبع‌باز در OMP
• زیرپروژه‌های SDS
• توجه ویژه: اعلان قرار گرفتن در معرض Google-Apple
• تأثیر و آینده منبع‌باز در تولید

فصل 8: رشد و روند منبع باز

• رشد و روند منبع باز
• بررسی مخازن برجسته در GitHub و نقش آن‌ها در اکوسیستم منبع‌باز
• نگاهی به تأثیرگذاران برجسته در GitHub و نقش آن‌ها در دنیای منبع‌باز
• تحلیل تأثیرگذاری در دنیای منبع‌باز
• درس‌هایی برای توسعه‌دهندگان و آینده منبع‌باز
• نگاهی به آمار زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب در GitHub
• کاوش در دامنه‌های نوظهور منبع‌باز: ارزهای دیجیتال، یادگیری ماشینی و بازی
• ارزهای دیجیتال: انقلابی در مبادلات دیجیتال
• یادگیری ماشینی: قدرت تحلیل و پیش‌بینی
• بازی: خلاقیت و سرگرمی در منبع‌باز
• برنامه تحصیلی و جایگاه منبع باز
• نقش مربیان در آموزش ابتدایی و متوسطه
• ابزارهای نرم‌افزاری در آموزش منبع باز
• برنامه‌های صنعت و تشویق به مشارکت در منبع باز
• راه‌اندازی پروژه‌های متن‌باز
• درگیر شدن در منبع باز با شرکت‌ها
• نوآوری‌های آینده و منبع باز
• وب ۳.۰ و نقش منبع باز
• متاورس و تأثیر منبع باز
• چندتجربه و نقش منبع باز در تحول دیجیتال
• محاسبات کوانتومی
• مالی غیرمتمرکز
• توکن غیرقابل تعویض (NFT)
• شبکه داده نام‌گذاری‌شده